Είναι μύθος ή τελικά η άμυνα κερδίζει τα πρωταθλήματα στο μπάσκετ;

Ως φίλαθλος των σπορ, σίγουρα έχεις ξανακούσει αυτή τη φράση: «Η άμυνα κερδίζει τα πρωταθλήματα». Είναι από εκείνα τα πράγματα που κάθε αναλυτής επαναλαμβάνει, αλλά είναι πραγματικά αλήθεια; Είναι όντως κρίσιμο να έχεις μια κορυφαία άμυνα; Μετράει περισσότερο η καλή άμυνα από την καλή επίθεση; Η αλήθεια είναι πως αυτό δεν ισχύει.

Ορισμένες αθλητικές φράσεις γίνονται δημοφιλείς ανεξάρτητα από το αν είναι σωστές. Για παράδειγμα, στο NBA κάποτε έλεγαν ότι δεν μπορείς να κερδίσεις με μια ομάδα που βασίζετε στο τρίποντο. Προφανώς, οι Γουόριορς κατέρριψαν αυτόν τον μύθο. Όμως μία φράση που παραμένει είναι ότι «η άμυνα κερδίζει τα πρωταθλήματα». Ο καλύτερος τρόπος να εξετάσουμε αυτόν τον ισχυρισμό είναι να δούμε τις ομάδες που έχουν κατακτήσει το πρωτάθλημα και πόσο καλές ήταν αμυντικά σε σχέση με τη λίγκα.

Το κλισέ του NBA που όλοι πιστεύουν (εκτός από τα στοιχεία)

Αν είσαι φίλαθλος του NBA, ίσως έχεις ακούσει ότι η μόνη ομάδα τα τελευταία 20 χρόνια που κέρδισε πρωτάθλημα χωρίς να έχει άμυνα στο top-10 ήταν οι Λέικερς του 2001, και η μόνη άλλη ήταν οι Χιούστον Ρόκετς του 1995. Και οι δύο αυτές περιπτώσεις είναι μικρές ανωμαλίες.

Συγκρίνοντάς το από την άλλη πλευρά, υπήρξαν πέντε ομάδες με επίθεση εκτός top-10 που πήραν πρωτάθλημα. Φαίνεται λοιπόν να ενισχύεται η ιδέα ότι για να κερδίσεις τίτλο, χρειάζεσαι ελίτ άμυνα και όχι απαραίτητα ελίτ επίθεση.

Αλλά τι ορίζει πραγματικά μια κορυφαία άμυνα ή επίθεση; Τι γίνεται αν αντί για top-10 πάρουμε ως κριτήριο το top-8; Τότε βλέπουμε ότι από τις τελευταίες 46 πρωταθλήτριες ομάδες, υπήρχαν δύο που ήταν δέκατες στην αμυντική κατάταξη και τέσσερις που ήταν ένατες. Αυτό μας δίνει συνολικά οκτώ ομάδες εκτός top-8 στην άμυνα που πήραν τίτλο. Και όταν δούμε τις ομάδες εκτός top-8 στην επίθεση, ξαφνικά υπάρχουν λιγότερες από τις αντίστοιχες στην άμυνα.

Όλο αυτό δείχνει ότι το επιχείρημα του, εκτός top-10, είναι αυθαίρετο και μπορεί εύκολα να παραπλανήσει.

Το μόνο στατιστικό που μετράει

Στο μπάσκετ, αυτό που κερδίζει παιχνίδια δεν είναι το να κρατήσεις τον αντίπαλο χαμηλά στο σκορ. Είναι απλώς η διαφορά πόντων. Αν βάλεις περισσότερους πόντους από τον αντίπαλο, κερδίζεις. Αν τον κρατήσεις στους 70 αλλά εσύ βάλεις 60, χάνεις. Αν δεχτείς 120 αλλά βάλεις 130, κερδίζεις. Σχεδόν πάντα, πρέπει να είσαι πολύ καλός σε έναν από τους δύο τομείς για να διεκδικήσεις τίτλο. Αν είσαι κορυφαίος και στους δύο, top-3 σε επίθεση και άμυνα, τότε σχεδόν σίγουρα θα κατακτήσεις το πρωτάθλημα.

Δεν υπάρχει στατιστική απόδειξη ότι η άμυνα μετράει περισσότερο από την επίθεση. Όλα δείχνουν αυτό που ήδη γνωρίζουμε διαισθητικά: Το μπάσκετ το κερδίζει η διαφορά πόντων. Ο πιο βασικός κανόνας του αθλήματος.

Πώς δημιουργήθηκε αυτός ο μύθος

Υπάρχουν διάφορες πιθανές εξηγήσεις. Η πρώτη είναι απλή: το ρητό αυτό πιθανότατα προέρχεται από άλλα αθλήματα. Σε αθλήματα χαμηλού σκορ, όπως το ποδόσφαιρο ή το αμερικανικό football, η άμυνα όντως μπορεί να είναι το σημαντικότερο στοιχείο. Η φράση "defense wins championships" γεννήθηκε εκεί και πέρασε στο μπάσκετ χωρίς να προσαρμοστεί στη φύση του αθλήματος.

Η επιρροή του GOAT

Η δεύτερη εξήγηση είναι πιο ενδιαφέρουσα. Στο βιβλίο Scorecasting, αναφέρεται ότι ο Μάικλ Τζόρνταν, μετά το πρώτο του πρωτάθλημα το 1991, όταν ρωτήθηκε πώς πέρασε το «χάσμα του πρωταθλητή», απάντησε: «η άμυνα κερδίζει τα πρωταθλήματα». Το ίδιο ξαναείπε το 1997 μετά τη νίκη επί των Σιάτλ Σούπερσόνικς, και ξανά το 1998 μετά το έκτο και τελευταίο του δαχτυλίδι.

Το ειρωνικό στη δήλωση αυτή είναι ότι τόσο το 1991 όσο και το 1997, η ομάδα του ήταν Νο1 επίθεση στη λίγκα, αλλά μόλις 7η και 4η σε άμυνα, αντίστοιχα.

Φυσικά, ο Τζόρνταν δεν ήταν ο πρώτος που είπε αυτή τη φράση, αλλά ως ο πιο διάσημος αθλητής των ’90s, τη διέδωσε όσο κανείς άλλος. Κι όταν ένας από τους μεγαλύτερους νικητές στην ιστορία των σπορ επαναλαμβάνει κάτι, γίνεται δόγμα.

Το αφήγημα των προπονητών και η θεωρία με τα λάθη

Υπάρχει όμως και ένας ακόμα λόγος που διαδόθηκε αυτή η θεωρία. Οι προπονητές επαναλαμβάνουν τη φράση επειδή η άμυνα θεωρείται πιο ελεγχόμενη από την επίθεση.

Συμφωνούμε όλοι πως η προσπάθεια και ο κόπος μετράνε περισσότερο στην άμυνα. Μπορείς να γίνεις καλός αμυντικός απλώς παίζοντας στο 100%. Δεν γίνεται όμως να γίνεις καλός επιθετικός απλώς προσπαθώντας.

Επίσης, η άμυνα βασίζεται πολύ περισσότερο στη συνεργασία. Στην επίθεση, μπορείς να έχεις τέσσερις παίκτες… άφαντους, αλλά ένας πολύ καλός δημιουργός μπορεί να σου κρατήσει την ομάδα όρθια. Στην άμυνα όμως, αν ένας παίκτης δεν είναι συγκεντρωμένος, έχεις ήδη πρόβλημα, όπου υπάρχουν συνεχείς αλλαγές, διπλά μαρκαρίσματα και pick-and-rolls.

Υπάρχει και μια θεωρία ότι η άμυνα ίσως είναι πιο σημαντική επειδή όταν προκαλείς λάθη (κλέψιμο ή κόψιμο) δημιουργείς αιφνιδιασμό. Ο αιφνιδιασμός είναι πολύ πιο αποδοτικός από το σετ παιχνίδι. Έχει λογική μέχρι να θυμηθείς ότι το ίδιο ισχύει και αντίστροφα: Αν είναι σημαντικό να προκαλείς λάθη στην άμυνα, είναι εξίσου σημαντικό να μην τα κάνεις στην επίθεση.

Κρίσιμα λεπτά και playoffs

Για κάθε επιχείρημα υπέρ της άμυνας, υπάρχει ένα αντίστοιχο υπέρ της επίθεσης. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στα τελευταία λεπτά, ειδικά στα playoffs όταν το παιχνίδι «σφίγγει», είναι πιο σημαντικό να έχεις έναν κυρίαρχο σκόρερ, έναν Kobe Bryant ή έναν Kyrie Irving, γιατί η καλή επίθεση πάντα νικά την καλή άμυνα.

Ο Βασίλης Σπανούλης το απέδειξε περίτρανα αυτό, στον τελικό του Final Four της Euroleague το 2013. Ό,τι και να δοκίμαζε πάνω του η άμυνα της Ρεάλ, απλά δεν είχε σημασία, η μπάλα κατέληγε στο καλάθι. 

Η ουσία είναι η εξής και το επιβεβαιώνουν τόσο η διαίσθηση όσο και τα στατιστικά.

Το μπάσκετ είναι ένα άθλημα που παίζεται εξίσου και στις δύο πλευρές του παρκέ. Ορισμένες πτυχές της άμυνας την κάνουν πιο ελεγχόμενη και πιο αντιπροσωπευτική της συνοχής μιας ομάδας, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πιο σημαντική από την επίθεση.

Οπότε ναι, από τεχνικής άποψης, η άμυνα όντως κερδίζει πρωταθλήματα.
Απλώς το ίδιο κάνει και η επίθεση.